Wiele osób starszych odbiera telefony od nieznajomych, którzy pod różnymi pretekstami próbują wyłudzić pieniądze lub ważne informacje. Rozmówcy mogą podawać się za urzędników, pracowników banków, przedstawicieli instytucji publicznych albo bliskich w potrzebie. Dlatego tak ważne jest, aby wiedzieć, jak zareagować i jak się zabezpieczyć.
- opowiadają o problemach finansowych,
- mówią o zagrożeniu dla Twoich oszczędności,
- proszą o pomoc w nagłej sytuacji np. wypadek drogowy,
- sugerują udział w jakiejś ważnej sprawie np. w akcji policyjnej.
Choć scenariusze się różnią, celem zawsze jest skłonienie rozmówcy do szybkiej decyzji, przekazania pieniędzy lub podania wrażliwych danych.
Jakie informacje próbują wyłudzić oszuści?
- dane osobowe: imię, nazwisko, adres, numer pesel, seria i numer dowodu osobistego, nazwisko panieńskie matki,
- dane bankowe: numer konta, numer karty płatniczej, kod CVV, login i hasło do bankowości internetowej,
- numer PIN do karty,
- kody Blik,
- informacje o oszczędnościach: ile masz na koncie, czy trzymasz gotówkę w domu, czy posiadasz kosztowności,
- informacje o rodzinie: kim są Twoi bliscy, gdzie mieszkają, co robią,
- Hasła do kont internetowych np. e-mail, media społecznościowe.
Pamiętaj, że żadna instytucja, policjant lub urzędnik nie ma prawa żądać takich informacji podczas rozmowy telefonicznej.
Dlaczego skuteczne rozłączenie jest tak ważne?Oszuści potrafią manipulować emocjami, wywoływać strach i pośpiech. Wciągając w rozmowę, chcą odebrać Ci szansę na spokojne przemyślenie sytuacji. Najlepszą obroną jest szybkie przerwanie rozmowy. To nie niegrzeczność ale ostrożność.
- Nie wdawaj się w dyskusję – jeśli rozmowa budzi Twój niepokój, powiedz spokojnie: „Nie rozmawiam przez telefon o takich sprawach” lub w ogóle nie odpowiadaj,
- Rozłącz się skutecznie – na telefonie komórkowym naciśnij czerwoną słuchawkę. W przypadku telefonu stacjonarnego odłóż słuchawkę. Jeśli masz wątpliwości, czy linia się rozłączyła, odczekaj 30 sekund lub skorzystaj z innego telefonu,
- Porozmawiaj z bliskimi lub zadzwoń na Policję na nr 112 – skontaktuj się z rodziną lub służbami, aby upewnić się, że wszystko jest w porządku, ewentualnie zgłosić próbę oszustwa.
O czym warto jeszcze pamiętać?
- Nie podawaj przez telefon numerów PIN, haseł, kodów Blik, danych osobowych ani informacji o koncie,
- Nie podejmuj żadnych decyzji finansowych pod wpływem rozmowy telefonicznej,
- W razie wątpliwości skonsultuj się z bliskimi lub zadzwoń do instytucji np. banku na ich oficjalny numer.
Rozmawiajmy o tych zagrożeniach w rodzinach, wśród znajomych i sąsiadów. Wspólnie możemy sprawić, że oszuści nie będą mieli szans. Twoja czujność ma znaczenie – dla Ciebie i Twoich bliskich.
