Przez najbliższe 3 miesiące, licząc od 1 marca 2023 r. obowiązują nowe limity dorabiania dla emerytów i rencistów. Pracujący mogą dorobić 177 zł więcej. Limity te dotyczą tyko wcześniejszych emerytów. Emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny, czyli kobiety 60 a mężczyźni 65 lat, nie muszą ograniczać się przy dorabianiu żadnymi limitami.
Limity dorabiania zmieniają się co trzy miesiące. W grudniu 2022 roku dolny limit wzrósł o 227 zł, a od marca zwiększył się o 177 zł brutto. To szczególnie ważne dla czynnych zawodowo rencistów oraz wcześniejszych emerytów. Jeśli ich zarobki będą wyższe niż progi ogłoszonych nowych przychodów, ZUS może zmniejszyć lub zawiesić już przyznane świadczenie.
– Od marca do maja 2023 roku można bezpiecznie dorabiać 4 713,50 zł brutto. Jest to górny przychód, który nie powoduje zmniejszeniu wypłacanej przez nas emerytury lub renty – mówi Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. – Natomiast, żeby ZUS całkowicie nie wstrzymał wypłaty dodatkowy miesięczny przychód nie powinien być wyższy niż 8 753,60 zł brutto – dodaje rzeczniczka.
Najniższa granica dorabiania w porównaniu do poprzedniego okresu (grudzień — luty) wzrosła o 177 zł, a drugi próg -130 proc. przeciętnego wynagrodzenia – o 328,70 zł.
Jeśli dodatkowe przychody emeryta lub rencisty uzyskane oprócz otrzymywanej z ZUS wypłaty będą wyższe niż 4713,50 zł i niższe od 8753,60 zł brutto, to ZUS zmniejszy emeryturę lub rentę o kwotę przekroczenia, jednak nie więcej niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia.
Kwota maksymalnego zmniejszenia jest różna dla poszczególnych świadczeń i od marca 2023 roku do końca lutego 2024 roku wynosi: 794,35 zł – dla emerytur i rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, 595,80 zł – dla rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy, 675,24 zł – dla rent rodzinnych, do których uprawniona jest jedna osoba.
– Limitami dorabiania nie muszą się przejmować osoby, które mają prawo do emerytury, ponieważ osiągnęły już powszechny wiek emerytalny, który dla kobiety wynosi 60 lat, a dla mężczyzny 65 lat – wyjaśnia rzeczniczka. – Jednak jest wyjątek – emeryt, któremu ZUS podwyższył wyliczoną emeryturę do kwoty emerytury minimalnej (od marca 1588,44 zł brutto), nie może dorobić więcej, niż wynosi jego kwota podwyższenia do minimalnej emerytury. Jeśli zarobi więcej, wówczas wypłata za dany okres będzie niższa, tj. bez dopłaty do minimum – mówi Iwona Kowalska-Matis.
Bez ograniczeń mogą również dorabiać niektórzy renciści. Chodzi o osoby, które dostają renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową. Ten przywilej dotyczy również rent rodzinnych przysługujących po uprawnionych do tych świadczeń.
Do śledzenia kwot granicznych nie są również zobowiązani renciści, którym ZUS wypłaca rentę rodzinną, która jest kwotowo korzystniejsza od ustalonej im emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Te osoby również mogą zarobkować bez ograniczeń.
Osoby, które są aktywne zawodowo i jednocześnie dostają rentę rodzinną po zmarłym powinny złożyć wniosek o emeryturę, gdy osiągną ustawowy wiek emerytalny czyli kobiety 60 i mężczyźni 65 lat. Po uzyskaniu statusu emeryta będą mogły dorabiać bez ograniczeń i konieczności rozliczania się z ZUS.
Emeryci i renciści, którzy jeszcze nie osiągnęli ustawowego wieku emerytalnego, czyli 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn muszą powiadomić ZUS o osiągniętych w danym roku przychodach oraz o wybranym przez siebie systemie rozliczeniowym – miesięcznym lub rocznym – w zależności od tego, co jest dla nich korzystniejsze. Jeśli nie poinformują o dodatkowych dochodach ZUS wtedy będą musieli zwrócić nienależnie pobrane świadczenie. Żeby tego uniknąć warto przyjść do ZUS i poinformować o swoich prognozowanych dochodach. Obowiązek informowania ZUS o dorabianiu mają te osoby, które jeszcze nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego bez względu na to czy pracują na etat czy tylko zlecenie lub dzieło.
Przychody emerytów rozlicza się na podstawie zaświadczenia pracodawcy, zatrudniającego emeryta lub rencistę. Osoby opłacające składki same za siebie (np. prowadzący działalność gospodarczą) powinny przedstawić oświadczenie o wysokości przychodu. W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, za przychód uważa się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Zaświadczenie/oświadczenie należy dostarczyć do oddziału ZUS, który wypłaca emeryturę lub rentę.
